Muqdisho, Soomaaliya — Tallaabo istiraatiijiyad ah oo ka tarjumaysa dadaalka qaran ee lagu xoojinayo ka-hortagga masiibooyinka, ayaa Hay’adda Maareynta Masiibooyinka Soomaaliyeed (SoDMA), iyada oo iskaashi la leh Hay’adda CARE International – Somalia, waxay soo qabanqaabisay aqoon-is-weydaarsi wadatashi heer qaran ah oo socday labadii maalmood ee 3da iyo 4ta Agoosto 2025, kaas oo lagu qabtay Hoteel Jowhara ee magaalada Muqdisho. Waxay ahayd qayb ka mid ah Mashruuca Tallaabooyinka Ka-hortagga & U Adkeysiga Cimilada ee Maraaya Marinnada Xoolo-dhaqatada (AART).

Aqoon-is-weydaarsigan ayaa lagu qabtay cinwaanka:”Xoojinta Maamulka Tallaabooyinka Ka-hortagga ah”.

Tani waxay si cad u muujinaysaa dadaal lagu doonayo in lagu bedelo habka maareynta masiibooyinka oo laga gudbo falcelinta ka dambeysa dhibaatada, laguna dhaqmo diyaar garow hore iyo faragelin ka-hortag ah.

 Xagga Qaab-dhismeed Qaran oo Dhamaystiran oo lagula tacaalo Abaaraha

Aqoon-is-weydaarsigan waxaa ujeedadiisu tahay in lagu horumariyo qaab-dhismeed qaran oo dhamaystiran oo ku saabsan tallaabooyinka ka-hortagga abaaraha. Qaab-dhismeedkani wuxuu awood u siin doonaa hay’adaha dowladda iyo bulshooyinka maxalliga ah inay si degdeg ah ula socdaan khataraha cimilada, ayna dhaqan geliyaan qorshooyin si wanaagsan loo dejiyay oo lagu yareynayo saamaynta bulsho, dhaqaale iyo deegaan, iyadoo la raacayo hab-dhaqan hay’adeed oo waara oo ku salaysan ka-qaybgal.

Hadalkiisii furitaanka, Mudane Khadar Sheekh Maxamed, Agaasimaha Waaxda Maareynta Khataraha Masiibooyinka ee SoDMA, oo hadlayay isagoo ku hadlaya magaca hoggaanka hay’adda, wuxuu yiri:

“Aqoon-is-weydaarsigan wuxuu matalaa tallaabo muhiim ah oo ku aaddan mustaqbal ammaan ah. Mashaariicdiina maanta ma aha oo kaliya inay daboolaan baahiyaha hadda jira, laakiin sidoo kale waxay jid u xaarayaan jiilasha soo socda. Waxaan idin ku boorrineynaa inaad si firfircoon uga qayb qaadataan oo aad la wadaagtaan aqoontiinna iyo khibraddiinna qiimaha badan.”

Dhinaciisa, Mudane Maxamed Daahir, Isku-duwaha Mashruuc AART ee hay’adda CARE International – Soomaaliya, ayaa ugu baaqay ka qaybgalayaasha inay qaataan mas’uuliyadahooda, isagoo yiri:

“Waxaad matalaysaan jilayaasha ugu muhiimsan ee shaqada bini’aadannimada, waxaana muhiim ah in talooyinkiina maanta ay hubiyaan in qaab-dhismeedka kama dambaysta ah uu ka tarjumayo xaqiiqada baahiyaha iyo caqabadaha deegaanka.”

Ka qaybgalayaasha

Aqoon-is-weydaarsiga waxaa ka qaybgalay wakiilo ka socday:

 * Kooxda Farsamada Tallaabooyinka Ka-hortagga ah (AA TWG)

 * Wasaaradaha federaalka iyo kuwa maareynta masiibooyinka ee dowlad goboleedyada

 * Saaxiibada mashruuca AART

 * Wakaaladaha Qaramada Midoobay iyo ururada caalamiga ah

 * Machadyada tacliinta iyo cilmi-baarista

 * Ururada bulshada rayidka ah

 * Saaxiibada horumarinta ee ka shaqeeya bini’aadannimada iyo cimilada

 Shanta Tiir ee Aqoon-is-weydaarsiga:

Ka qaybgalayaashu waxay ka doodeen shan tiir oo waaweyn oo ah aasaaska qaab-dhismeedka qaran ee la filayo:

• Digniinta Hore, kicisooyinka, iyo heerarka
• Tallaabooyinka Hore: Qorshaynta iyo fulinta ka hor
• Maamulka iyo Isku-dubbaridka
• Maalgelin dabacsan oo waarta oo loogu talagalay tallaabada ka-hortagga ah
• Kormeerka, Qiimaynta, iyo Barashada si loo wanaajiyo waxqabadka mustaqbalka

Khubaro ka socday shirkadda Galayr Consultancy ayaa si xirfadaysan u fududeeyay kulamada, iyagoo hubiyay ka qaybgal firfircoon oo ay ka helaan dhamaan dhinacyada.

Natiijooyin la taaban karo iyo tallaabooyinka xiga

Aqoon-is-weydaarsiga wuxuu ku soo gabagaboobay talooyin taxane ah oo laga dhisayo qaab-dhismeedka qaran ee qabyada ah. Qaab-dhismeedkani wuxuu noqon doonaa tixraac la awooday oo dhamaystiran, kaas oo ka turjumaya mudnaanta dowladda, isku daraya aqoonta maxalliga ah iyo khibradda hay’adeed, isla markaana ku riixaya jawaab celin ku salaysan digniinta hore halkii faragelin daahday la sameyn lahaa.

Dhamaadkii maalintii labaad, Mudane Khadar Sheekh Maxamed ayaa si diirran ugu mahad celiyay ka qaybgalayaasha, isagoo ammaanay talooyinkooda qiimaha badan, wuxuuna ku nuuxnuuxsaday:

“Khubaradu waxay gudan doonaan waajibaadkooda si ay natiijooyinkan ugu bedelaan qaab-dhismeed qaran oo isku dhafan. Waxaan sii wadi doonaa safarkan wadajirka ah, mahad gaar ahna waxaan u celinayaa hay’adda CARE – Somalia taageeradeeda joogtada ah iyo iskaashigeeda dhisidda.”

Macluumaad Dheeraad ah:

Aqoon-is-weydaarsigan wuxuu qayb ka yahay dadaallada SoDMA ee ku aaddan dhisidda nidaam qaran oo isku dhafan oo loogu talagalay u diyaar garowga cimilada, iyadoo ay sii kordhayaan abaaraha saameeya malaayiin Soomaali ah sanad walba. Mashruuca AART wuxuu gacan ka geystaa in la awoodsiiyo jilayaasha maxalliga ah iyo kuwa caalamiga ahba inay ka gudbaan falcelinta degdegga ah kuna dhaqmaan tallaabooyin hore iyo kuwa ka-hortag ah, taas oo ah waddo wax ku ool ah oo waarta.